เหล้ากลั่น (Distilled liquor) เป็นเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ที่ผลิตจากการกลั่นสารละลายแอลกอฮอล์ที่ได้จากการหมัก กระบวนการกลั่นจะแยกเอาแอลกอฮอล์ที่มีความเข้มข้นสูงออกจากสารละลายแอลกอฮอล์ที่มีความเข้มข้นต่ำ ทำให้เหล้ากลั่นมีปริมาณแอลกอฮอล์สูงกว่าเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ชนิดอื่น ๆ เช่น เบียร์ ไวน์ เป็นต้น
วัตถุดิบที่ใช้ในการผลิตเหล้ากลั่น ได้แก่ ข้าว ข้าวโพด อ้อย ผลไม้ สมุนไพร เป็นต้น กรรมวิธีการผลิตเหล้ากลั่นโดยทั่วไปมีดังนี้
- การหมัก (Fermentation)
การหมักเป็นกระบวนการเปลี่ยนน้ำตาลให้เป็นแอลกอฮอล์โดยยีสต์ วัตถุดิบที่ใช้ในการหมัก ได้แก่ ข้าว ข้าวโพด อ้อย ผลไม้ สมุนไพร เป็นต้น ยีสต์จะย่อยน้ำตาลในวัตถุดิบให้เป็นแอลกอฮอล์และแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ การหมักมักใช้เวลาประมาณ 1-3 สัปดาห์
- การกลั่น (Distillation)
การกลั่นเป็นกระบวนการแยกเอาแอลกอฮอล์ที่มีความเข้มข้นสูงออกจากสารละลายแอลกอฮอล์ที่มีความเข้มข้นต่ำ อุปกรณ์ที่ใช้กลั่นเหล้าเรียกว่า คอลัมน์กลั่น (Distiller) คอลัมน์กลั่นจะทำหน้าที่แยกเอาแอลกอฮอล์ที่มีความเข้มข้นสูงออกจากสารละลายแอลกอฮอล์ที่มีความเข้มข้นต่ำ โดยแอลกอฮอล์ที่มีความเข้มข้นสูงจะระเหยและไหลขึ้นไปด้านบนของคอลัมน์กลั่น ส่วนสารละลายแอลกอฮอล์ที่มีความเข้มข้นต่ำจะไหลลงมาด้านล่างของคอลัมน์กลั่น

- การบ่ม (Aging)
การบ่มเป็นกระบวนการทำให้เหล้ากลั่นมีรสชาติและกลิ่นหอมที่ดียิ่งขึ้น เหล้ากลั่นบางชนิดอาจใช้เวลาบ่มนานหลายปี วัตถุดิบที่ใช้บ่มเหล้ากลั่น ได้แก่ ไม้โอ๊ค ไม้มะฮอกกานี เป็นต้น ไม้เหล่านี้จะมอบรสชาติและกลิ่นหอมให้กับเหล้ากลั่น
ประเภทของ เหล้ากลั่น
เหล้ากลั่นสามารถแบ่งออกเป็นประเภทต่าง ๆ ตามวัตถุดิบที่ใช้ในการผลิต ดังนี้
- วิสกี้ (Whisky) ผลิตจากข้าวบาร์เลย์ ข้าวไรย์ ข้าวสาลี หรือข้าวโพด
- บรั่นดี (Brandy) ผลิตจากผลไม้ เช่น แอปเปิ้ล องุ่น เชอร์รี่ พีช
- รัม (Rum) ผลิตจากอ้อย
- เตกีล่า (Tequila) ผลิตจากต้นกระบองเพชรพันธุ์อกาเว่
- วอดก้า (Vodka) ผลิตจากมันฝรั่ง ข้าวโพด ข้าวบาร์เลย์ หรือธัญพืชอื่น ๆ
- จิน (Gin) ผลิตจากข้าวบาร์เลย์ ข้าวไรย์ หรือข้าวสาลี และสมุนไพร เช่น ชะเอมเทศ เปลือกส้ม รากชะเอม
- ลิเคียว (Liqueur) ผลิตจากผลไม้ สมุนไพร หรือเครื่องเทศ
ประโยชน์และโทษของเหล้ากลั่น
เหล้ากลั่นมีปริมาณแอลกอฮอล์สูง จึงอาจส่งผลเสียต่อร่างกายหากดื่มในปริมาณมาก ดังนี้
- ทำลายตับ
- เพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหัวใจ
- เพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหลอดเลือดสมอง
- เพิ่มความเสี่ยงต่อมะเร็งบางชนิด
- เพิ่มความเสี่ยงต่ออุบัติเหตุ
อย่างไรก็ตาม เหล้ากลั่นก็มีประโยชน์ต่อร่างกายเช่นกัน หากดื่มในปริมาณที่เหมาะสม ดังนี้
- ช่วยเพิ่มการไหลเวียนโลหิต
- ช่วยลดความดันโลหิต
- ช่วยลดความเสี่ยงต่อโรคเบาหวาน
- ช่วยลดความเสี่ยงต่อโรคอัลไซเมอร์
ปริมาณแอลกอฮอล์ที่ปลอดภัยต่อร่างกายคือ ไม่เกิน 2 หน่วยต่อวัน สำหรับผู้ชาย และไม่เกิน 1 หน่วยต่อวัน สำหรับผู้หญิง โดยหน่วยแอลกอฮอล์เท่ากับปริมาณแอลกอฮอล์ในเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ 10 มิลลิลิตร หรือเบียร์ 330 มิลลิลิตร หรือไวน์ 150 มิลลิลิตร