เหล้าดองตุ๊กแก เป็นเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ชนิดหนึ่งที่นิยมดื่มในประเทศแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เช่น ไทย ลาว เวียดนาม เขมร เป็นต้น เหล้าดองตุ๊กแกทำมาจากเหล้าขาวหรือเหล้าพื้นเมืองผสมกับตุ๊กแกทั้งตัวหรือส่วนหัวและหาง ตุ๊กแกที่นำมาใช้ดองในเหล้า มักเป็นตุ๊กแกที่หาได้ง่าย เช่น ตุ๊กแกบ้านหรือตุ๊กแกดิน
เหล้าดองตุ๊กแกมีรสชาติเค็มอมเปรี้ยว มีกลิ่นหอมของตุ๊กแก นิยมดื่มเป็นเครื่องดื่มแก้เมาหรือเป็นยาบำรุงกำลัง เชื่อกันว่าตุ๊กแกมีสรรพคุณทางยา เช่น ช่วยบำรุงร่างกาย แก้ปวดเมื่อย แก้พิษ แก้บวม เป็นต้น
วิธีการทำเหล้าดองตุ๊กแก มีดังนี้
- ล้างตุ๊กแกให้สะอาด ตัดส่วนขาและท้องออก
- ใส่ตุ๊กแกลงในขวดแก้ว
- เติมเหล้าขาวหรือเหล้าพื้นเมืองลงไปให้ท่วมตุ๊กแก
- ปิดขวดให้แน่น นำไปแช่ในที่ร่มเย็น
- ทิ้งไว้ประมาณ 1 เดือน จึงสามารถดื่มได้
ข้อควรระวังในการดื่มเหล้าดองตุ๊กแก
- ไม่ควรดื่มมากเกินไป เพราะอาจทำให้มีอาการแพ้หรือเป็นพิษได้
- ผู้ที่มีอาการแพ้แมลงหรือสัตว์จำพวกตุ๊กแก ควรหลีกเลี่ยงการดื่มเหล้าดองตุ๊กแก
- ผู้ที่มีอาการโรคไตหรือโรคตับ ควรปรึกษาแพทย์ก่อนดื่มเหล้าดองตุ๊กแก

คุณค่าทางโภชนาการของเหล้าดองตุ๊กแก
เหล้าดองตุ๊กแกมีคุณค่าทางโภชนาการไม่มากนัก มีแคลอรี่ต่ำ โปรตีนสูง ไขมันต่ำ อุดมไปด้วยวิตามินบี 12 และธาตุเหล็ก
- พลังงาน 100 กิโลแคลอรี
- โปรตีน 5 กรัม
- ไขมัน 0 กรัม
- คาร์โบไฮเดรต 0 กรัม
- แคลเซียม 10 มิลลิกรัม
- เหล็ก 2 มิลลิกรัม
- วิตามินบี 12 1.2 ไมโครกรัม
ความเชื่อเรื่องสรรพคุณทางยาของเหล้าดองตุ๊กแก
เชื่อกันว่าตุ๊กแกมีสรรพคุณทางยาหลายประการ เช่น
- ช่วยบำรุงร่างกาย
- แก้ปวดเมื่อย
- แก้พิษ
- แก้บวม
อย่างไรก็ตาม ยังไม่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ที่พิสูจน์ยืนยันสรรพคุณทางยาเหล่านี้
การดื่มเหล้าดองตุ๊กแกอย่างปลอดภัย
หากต้องการดื่มเหล้าดองตุ๊กแก ควรปฏิบัติตามข้อควรระวังดังนี้
- ไม่ควรดื่มมากเกินไป เพราะอาจทำให้มีอาการแพ้หรือเป็นพิษได้
- ผู้ที่มีอาการแพ้แมลงหรือสัตว์จำพวกตุ๊กแก ควรหลีกเลี่ยงการดื่มเหล้าดองตุ๊กแก
- ผู้ที่มีอาการโรคไตหรือโรคตับ ควรปรึกษาแพทย์ก่อนดื่มเหล้าดองตุ๊กแก
ควรเลือกซื้อเหล้าดองตุ๊กแกจากแหล่งที่เชื่อถือได้ เพื่อความปลอดภัย